Desgaitasuna duten Pertsonen Nazioarteko Eguna

Helburua da desgaitasunak dituzten pertsonen eskubideak eta ongizatea sustatzea gizartearen eta garapenaren eremu guztietan, eta haien egoeraz kontzientziatzea bizitza politiko, sozial, ekonomiko eta kulturalaren alderdi guztietan.
Estatu kideei dei egin zitzaien Egunaren ospakizuna nabarmentzeko eta, horrela, desgaitasuna duten pertsonak gizartean gehiago integra daitezen sustatzeko.
Desgaitasuna duten pertsonek aukera ekonomiko gutxiago izaten dituzte, hezkuntza eskuratzeko aukera txarragoak izaten dituzte eta pobrezia-tasa handiagoak izaten dituzte. Hori gertatzen da, batez ere, bizitza erraztu diezaiekeen zerbitzurik ez dutelako (esaterako, informazioa edo garraioa eskuratzea).
Baliabide gutxiago dituzte beren eskubideak defendatzeko. Eguneroko oztopo horiez gain, gizarte-diskriminazioa eta ezinduak babesteko legedi egokirik eza ere badaude.

Gaur egun, desgaitasuna duten emakume eta neskatoei ere ikusgarritasuna eman nahi diegu, Espainian desgaitasuna duten pertsona guztien % 60 baitira, eta mundu osoan 60 milioi pertsona baino gehiago baitira.
Desgaitasunen bat duten pertsonek dituzten ohiko oztopoei emakume izatea gehitzen badiegu, emaitzak kezkagarriak dira; izan ere, bi faktore horiek (generoa eta desgaitasuna) diskriminazio bikoitza dakarte, eta, batzuetan, diskriminazio hori anitza bihurtzen da kolektibo horren ahultasuna areagotzen duten beste aldagai batzuek eragiten dutenean. Esate baterako, desgaitasunen bat duten emakumeak landa-eremuetan bizi dira, eta haien premietara egokitutako baliabiderik ez izateak haien isolamendu fisikoa ez ezik, psikologikoa ere eragiten du. Egoera hori larritu egiten da, zalantzarik gabe, adimen-desgaitasuna duten emakumeentzat; izan ere, haien prestakuntza eskasak, adierazteko zailtasunekin batera, areagotu egiten du haien ulertezintasuna eta ingurunera egokitzea, eta, kasu askotan, mota guztietako eta, bereziki, generoko abusuen edo indarkeriaren biktima dira (ez dezagun ahaztu desgaitasuna duten emakumeek eta neskatoek indarkeriaren eraginpean egoteko aukera bi eta bost aldiz handiagoa dutela gainerako emakumeek eta neskatoek baino, eta, gainera, zailtasun gehiago dituztela indarkeria salatzeko).

Desgaitasuna duen emakumearen egoera ikusteak eta hura hobetzeko neurrietan zeharkako genero-ikuspegia sartzeak zuzeneko edo zeharkako diskriminazioa saihestuko luke, eta balio erantsia sortuko luke, aniztasuna ezinbesteko bizikidetza-elementutzat hartzen baitu.

Espainian, desgaitasuna duten emakumeek desberdintasun bikoitzari egin behar diote aurre lan-merkatuan sartzeko eta parte hartzeko garaian: batetik, desgaitasunak eragindakoa eta, bestetik, generoaren auziak eragindakoa. Bi desberdintasun horien eraginak mugatu egiten du lan-errentak sortzeko ekarpen osoa, eta aukera-kostu handia da herrialdearen garapen ekonomikorako.

Zehazki, ClosinGap klusterraren azken txostenaren arabera (desgaitasunaren genero-arrakala aztertzen du eta ONCE Gizarte Taldeak egin du Afi eta ILUNIONekin lankidetzan), desgaitasuna duten emakumeak lan-merkatuan gehiago sartzeak ia 7.300 milioi euroko igoera ekarriko luke Espainiako BPGan (2019ko BPGaren % 0,6). Kopuru hori 18.800 milioi euroen (BPGren % 1,5) % 40 da, hau da, desgaitasuna duten pertsonen laneratze handiagoa gertatuz gero, Espainiako ekonomiak urtero batuko lituzkeen % 40.