Desgaitasuna duten Pertsonen Nazioarteko Eguna

Helburua da desgaitasuna duten pertsonen eskubideak eta ongizatea sustatzea gizartearen eta garapenaren esparru guztietan, eta haien egoeraz kontzientziatzea bizitza politiko, sozial, ekonomiko eta kulturalaren alderdi guztietan.

Estatu kideei dei egin zitzaien Egunaren ospakizuna nabarmentzeko eta, horrela, desgaitasuna duten pertsonen gizarteratzea sustatzeko.

Desgaitasuna duten pertsonek aukera ekonomiko gutxiago izaten dituzte, hezkuntzarako sarbide okerragoa eta pobrezia-tasa handiagoak. Hori, batez ere, bizitza erraztuko dien zerbitzurik ez dagoelako gertatzen da (esaterako, informazioa edo garraioa eskuratzeko aukera).

Baliabide gutxiago dituzte beren eskubideak defendatzeko. Eguneroko oztopo horiez gain, gizarte-diskriminazioa eta desgaitasuna duten pertsonak babesteko legeria egokirik eza daude.

Gaur, desgaitasuna duten emakumeei eta neskatoei ere ikusgarritasuna eman nahi diegu; izan ere, desgaitasuna duten pertsona guztien % 60 inguru dira Espainian, eta mundu osoan 60 milioi pertsona baino gehiago dira.

Desgaitasuna duten pertsonek aurre egin ohi dieten oztopoei emakume izatea gehitzen badiegu, emaitzak kezkagarriak dira; izan ere, bi faktore horiek (generoa eta desgaitasuna) diskriminazio bikoitza eragiten dute, eta, batzuetan, kolektibo horren kalteberatasuna areagotzen duten beste aldagai batzuek eragiten dutenean, askotariko diskriminazioa bihurtzen da. Adibidez, landa-eremuetan bizi diren desgaitasuna duten emakumeen kasua da; izan ere, beren beharretara egokitutako baliabiderik ez izateak isolamendu fisikoa ez ezik, psikologikoa ere eragiten die. Egoera hori larriagotu egiten da, zalantzarik gabe, adimen-desgaitasuna duten emakumeentzat; izan ere, haien prestakuntza eskasak, adierazteko zailtasunekin batera, areagotu egiten du haien ulertezintasuna eta ingurunera egokitzea, eta, askotan, mota guztietako abusuen edo indarkeriaren biktima izaten dira, eta, bereziki, generokoak (ez dezagun ahaztu desgaitasuna duten emakumeek eta neskek beste emakumeek baino bi eta bost aldiz aukera gehiago dituztela indarkeriaren eraginpean egoteko, eta, gainera, salatzeko zailtasun gehiago dituztela).

Desgaitasuna duen emakumearen egoera ikusarazteak eta hura hobetzeko neurrietan zeharkako genero-ikuspegia txertatzeak zuzeneko edo zeharkako diskriminazioa saihestuko luke, eta balio erantsia sortuko luke, aniztasuna bizikidetzarako ezinbesteko elementutzat hartuko bailitzateke.

Espainian, desgaitasuna duten emakumeek desberdintasun bikoitza dute lan-merkatuan sartzeko eta parte hartzeko orduan: batetik, desgaitasunak eragindakoa, eta, bestetik, generoak eragindakoa. Bi desberdintasun horien eraginak lan-errentak sortzeko ekarpen osoa mugatzen du, eta herrialdearen garapen ekonomikorako aukera-kostu handia dakar.


Zehazki, ClosinGap klusterraren azken txostenaren arabera (desgaitasunean dagoen genero-arrakala aztertzen du eta ONCE Gizarte Taldeak egin du, Afi eta ILUNIONekin lankidetzan), desgaitasuna duten emakumeak lan-merkatuan gehiago sartzeak ia 7.300 milioi euroko igoera ekarriko luke Espainiako BPGan (2019ko BPGren % 0,6ren baliokidea). Kopuru horrek Espainiako ekonomia urtero batuko lukeen 18.800 milioi euroen (BPGaren % 1,5) % 40 suposatzen du, desgaitasuna duten pertsonak, oro har, gehiago laneratzen badira.