M8a dela eta, kulturaren arloko emakume arabarren aintzatespena

Lauak jaso zituzten omenduak Begoña Etayo, Lurraldeko irakurketa feministako kluben koordinatzailea LAIAren eskutik, Emakumeen Berdintasunerako eta Ahalduntzerako Arabako Lurralde Sarearen eskutik; Pilar López, Teatro Paraisoko zuzendaria eta Maite Ruiz de Austri, idazlea eta zinema zuzendaria.

Begoña Etayok, La hora violeta ‘izenaz bataiatutako hamar bat irakurketa kluben koordinatzaileak, literaturaren alorrean erreferente feministen falta azpimarratu nahi izan zuen. «Testu-liburuetan agertzen diren literaturazaleen % 7,6 baino ez dira emakumeak. Hori porrot soziala da, gu giza espeziearen % 50 baino gehiago garelako eta gaur egun dagoen ikuspegia erabat antropozentrikoa delako», salatu zuen agertokian. Aktibista feminista beteranoa izanik, Etayok eskerrak eman zizkien irakurketa-klubetako kideei, «ahalduntze indibidual zein kolektiborako benetako iturria baita», esan zuen.

Bestalde, Teatro Paraisoko zuzendari Pilar Lópezek alor guztietako emakume artistei eta haien taldeari eskaini zien saria, gehienbat emakumezkoek osatzen baitute taldea. Baina baita «kulturaren beste aldean dauden emakumeei. Entzuten dutela, irakurtzen dutela eta kulturak dar-dar egiten duela, gizaki egiten gaituen artea delako», aldarrikatu zuen. Antzerkizale honek oroitzapen berezia izan nahi izan zuen bere amarentzat, «heroina umila».

Maite Ruiz de Austrik mikrofonoa hartu zuen emakumeek egindako zinema arabarra aldarrikatzeko, eta ez zien aukerarik eman erakundeei babesa eskatzeko, bai Aldundiari, bai Eusko Jaurlaritzari. «Araban talentu, lanerako gaitasun eta lanerako gogo handia dago. Arabako zinema errekonozitzen hasi da, baina sendotu egin behar da», eskatu zuen Estibaliz Urresola eta Beatriz de Silvari hitz batzuk eskaini aurretik.

8M kanpaina

Emakumeak gora! da Emakumeen Nazioarteko Egunaren kanpainaren leloa. Aurten, Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak bultzatu du, Emakunderen, hiru foru-aldundien, EUDELen eta EAEko hiru hiriburuetako udalen eskutik. Lelo horrek aldarrikatzen du gizarteak emakume gehiago behar dituela erabaki- eta lidergo-postuetan gure gizartean, eta, horretarako, emakumeek beren ahalmen guztia berdintasunean garatu ahal izateko baldintzak sortu behar direla.

Kanpainaren protagonistak hainbat emakume dira, eta gogorarazten digute:

– Emakumeok gerentzia-postuen % 6 bakarrik betetzea ez da prestakuntza edo lidergo faltagatik. Erakundeetan pribilegio eta rol maskulinoak betikotzen direlako da.

– Emakumeok titulazio teknikoetako matrikulen % 23 baino ez ordezkatzea ez da bokazio faltagatik. Bestela, besteak beste, mugatzen gaituzten estereotipoetan oinarritutako hezkuntzaren emaitza.

– Zaintzagatiko eszedentzien % 73 emakumeok hartzea ez da guk bakarrik dakigulako zaintzen. Gizarteak gure garapen profesionala mugatzen duen rol hori esleitzen digulako da.

Ildo horretan mintzatu da Berdintasunerako eta Giza Eskubideetarako foru zuzendaria, eta nabarmendu du lidergo inklusiboa eta askotarikoa behar dela gaur egun erabakiak hartzeko ardura duten pertsonek dituzten erronka konplexuak konpontzeko. Inklusio handiagoa eta aniztasun handiagoa funtsezkoak dira gure gizarteari hobeto balio diezaioketen ideia eta planteamendu berritzaileak bultzatzeko.

M8ko kanpaina komunikabideetan, kanpokoetan eta sare sozialetan islatzen da #emakumeakgora traolarekin, Foru Aldundiak efemeride honekin duen konpromisoa ikusaraziz. Halaber, eta Emakumeen Nazioarteko Eguna dela eta, martxoaren 7ko Foru Gobernuaren Kontseiluak Adierazpen Instituzional bat onartuko du.

Bestalde, LAIAk Emakumeen Berdintasunerako eta Ahalduntzerako Arabako Lurralde Sareak jarduera ugari egingo ditu lurralde osoan, Emakumeen Nazioarteko Egunaren barruan. Informazio gehiago LAIA web orrian www.laia.araba.eus