Emakumeen talentua Araban: Blanca Romero Calabria

Naturalvox 1991n jaio zen, Gasteizko lokal baten atzeko aldean, Gasteizko enpresari bat, industria-ingeniari bat eta filologo hizkuntzalari bat elkartu ondoren.

Ahots sintetikoa sortzeko sistemen eta ahots-ezagutzaile automatikoen artearen egoera oso hasiberria zen, eta emaitzak oso oinarrizkoak, baina lan-eredu berritzaile bat diseinatu genuen; izan ere, elkarrizketa-sistemen diseinua ez zen ikuspegi teknologiko batetik lantzen, ikuspegi funtzional batetik baizik, giza logika aplikatzen zen hitz egiterakoan eta hitzak teknikan ulertzerakoan, nolabait, aitzindariak izan ginen orain Arrazoiketari eta hizketari aplikatutako Adimen Artifiziala deitzen den honetan, oztopo bakarra zen duela 30 urteko prozesadoreak ez zirela hain indartsuak eta emaitzak oso motelak zirela, baina gure sistemak erabili zituztenek operatiboak eta onartuak izatea lortu genuen.

Denbora gutxian, dendaren atzealdetik Castro Urdiales kaleko Arabako enpresen hazitegira igaro ginen, eta han izan genituen gure loria urteak, Gasteizko enpresa txiki bat, bankuen, aseguruen, telkoen eta administrazio publikoaren korporazio handientzat lanean.

2015ean, Natural CESTEL Taldean sartu zen, irtenbide teknologikoak garatzen eta ezartzen dituen enpresa-talde nazionalean.

Gaur egun, hauek dira gure garapen eta zerbitzu nagusiak:

– Ahotsezko edo txateko laguntzaile birtualak, hainbat hizkuntzatan eta helburu anitzekoak: herritarrarentzako arreta, osasun-arloko edo IATrako hitzordua kudeatzea, telefonista automatikoa, inkestak, erreklamazioak, erabiltzaileei arreta ematea, 112 larrialdi-zerbitzuetan deiak kudeatzea. Adituak gara elkarrizketa-eduki bat aztertu eta eredu automatiko batera eramaten, bezeroaren arretaren kalitatea murriztu gabe. Hori da beti gure premisa, jakin baitakigu dena ezin dela automatizatu eta bezeroak zerbitzura deitzeko gogoz geratu behar duela.

– Audiotik testurako transkripzio automatikoko zerbitzuak. Batzorde edo osoko bilkura politikoak, telebistako edukia, elkarrizketak, bilerak, administrazio-kontseiluak. Zerbitzu honek alferrikako lanordu kopuru ikaragarria aurrezten du eta gogobetetze-maila altuak sortzen ditu.

– Pertsonen kudeaketa biometrikoa ahotsaren edo aurpegi-identifikazioaren bidez. Hainbat ingurunetan aplika daitekeen teknologia, informazioa edo espazioak eskuratzeko baimena ematean gure solaskidearen nortasuna ziurtatzeko. Une honetan, adinekoen edo mendekotasuna duten pertsonen egoitzetan eta espazioetan aplikatzen ari dira, inguruneari segurtasuna emateko.

– Deiak artatzeko zentroetan auditoriak egiteko datuen analisia. Gure analisia ahotsaren, portaeraren eta edukiaren azterketan oinarritzen da, eredu emozionalak detektatzeko eta erabiltzaileak zerbitzuan duen esperientzia hobetzeko.

Naturalek tamaina txikiagoko bezero eta bezero handiak ditu, guztiak garrantzi berekoak. Administrazio publikoa, armada, larrialdietako zerbitzuak, baina baita udal txikiak eta profesionalen bulegoak ere, ezarritako beharretara egokitzen gara. Antzerki-lan baterako proiektu batean esku hartzea ere eskatu zaigu.

Bezeroak jasotzen duen onura nagusia da bere proiektua arrakastaz eta arlo horretan aditua den talde tekniko batek behar duen laguntzarekin gauzatuko dela bermatzea. Gure leloa da: adimena ematen diogu teknologiari. Urteetako esperientziari esker, gai gara proiektuak denbora laburrean egiteko, proiektuaren azken kalitateari eragin gabe.

Gaur egun, teknologia humanitarioaren kontzeptuarekin lan egiten ari gara tresnak garatzeko, adibidez, pertsonen bizi-kalitatea errazteko egoitzetan edo beren etxeetan.

Izan ere, IAk eta bere aplikazio erraldoiek irauli egin dute gure lan-eremuaren erabilera eta aplikazioa.

Denbora luzean informazioa biltzen aritu gara, data, gure ohiturei, bizimoduari, adierazteko moduari, lan-prozesuei eta mugikortasunari buruz; sistema informatikoen prozesatzeko gaitasuna handitu egin da, eta, horri esker, informazio hori guztia prozesatu ahal izan da. Gure sektorean, duela urte batzuk oso konplexua zen hobekuntza nabarmenak lortzea giza ezaugarriak dituen ahots sintetiko bat edo avatar bat sortzeko orduan, gaur egun posible da irudiz eta ahotsez avatar bat sortzea, antzekotasun-maila sinestezinak dituen pertsona jakin bati erantzunez.

Nire ustez, IAren erabilerak abantaila handiak ditu, baina egia bada gure arrazoitzeko gaitasuna horrelako sistemen esku uzteko arriskuan eror gaitezkeela, eta ez dugu ahaztu behar teknologiak gure zerbitzura egon behar duela, ez alderantziz.

Ahots sintetikoak sortzearen adibidera itzuliz, ondo erabiltzen den IA aplikatzeak aukera eman dezake hizketa galdu duen pertsona batek sintetizadore bat erabil dezan hitz egiteko eta bere ahotsa simulatzeko; baina gerta daiteke, baita ere, IA modu negatiboan erabiltzea eta pertsona jakin baten ahots bat sintetizatzeko gaitasuna erabiltzea, pertsona horren nortasuna ordezteko eta iruzurren bat egiteko. Bi ahoko arma da, eta oso garrantzitsua da erabilera mugatzeko lan egitea, eta badakit erabilera-mugak zehazteko beharrezkoa den legeria sortzen ari direla.

Izan ere, guztiz ados, psikologiako eta humanitateen adarreko profesionalen parte-hartzea garrantzi handia hartzen ari da, hain zuzen ere, joera horiek emateko.

Naturalean, gure jatorritik, alderdi hori beti izan dugu kontuan VOICEBOTS izeneko gure robot hiztunak diseinatu eta abian jartzeko orduan. Makina batekin elkarreraginean aritzean, dela hitz egiteko, dela produkzio-kate bat maneiatzeko, dela edozein motatako jardueraren simulagailu bat sortzeko, oso garrantzitsua da erabiliko duen pertsonaren alborapena zehaztea: generoaren, adinaren, kulturaren edo, are, arrazaren arabera.

Naturalen, denbora daramagu asmo emozionala zehazteko eta aplikatzeko lanean. Lehenengo ondorioetako bat, hain zuzen ere, generoaren araberako alborapen hori da; beraz, oso garrantzitsua da emakumeak eta haien portaera identifikatzea eta kontuan hartzea inplementazio teknologikoan. Ez da desiragarria makina adimendun neutroak sortzea, adimen-joera hori galduko luketelako.

Hala ere, ikasketa-zentroetatik orientazioa landu behar dugu arlo horretan.